II. 2021 MTO Kuralları Kapsamında Getirilen Değişiklikler
Ø Etkili Vaka Yönetimi
2017 MTO Kuralları Madde 22 (2), "Etkili dava yönetimini sağlamak için, taraflara danışıldıktan sonra, hakem heyeti, tarafların herhangi bir anlaşmasına aykırı olmamak kaydıyla, uygun gördüğü şekilde usule ilişkin prosedürleri uygulayabilir.". 2021 Kuralları ile ilgili olarak, "olabilir" ibaresinin "yapılacak" ile değiştirilmesi, etkili bir dava yönetimi sağlamak için hakeme tam bir görev yüklemektedir.
Ø Tahkim Davalarının Birleştirilmesi için Yeni Kapsam
2017 MTO Tahkim Kuralının 10 (b) maddesi uyarınca, Divan, "tüm iddiaların aynı tahkim anlaşması kapsamında yapıldığı" MTO Kuralları kapsamında bekleyen 2 veya daha fazla tahkim konsolidasyonuna izin verebileceğini vurgular. Bu bağlamda, bu tür ifadeler, "aynı tahkim anlaşmasının" farklı sözleşmede yer alan aynı tahkim anlaşmalarını kapsayıp kapsamadığı sorusunu açıkta bırakmıştır. Yeni kurallar, MTO'nun "tahkimdeki tüm taleplerin aynı tahkim anlaşması veya anlaşmaları kapsamında yapıldığı" durumlarda konsolidasyon sunabileceğine açıklık getirmektedir. Ayrıca, Madde 10 (c)'nin revizyonu, MTO'nun tahkim sürecine ilişkin iddiaların aynı anlaşma veya anlaşmalarda oluşturulmadığı, ancak tahkimlerin aynı taraflar arasında olduğu durumlarda konsolidasyon vermesine izin veri ve hukuki ilişki ve MTO tahkim anlaşmalarını uyumlu bulmaktadır. Sonuç olarak, yeni 2021 MTO Tahkim Kuralları, ilgili tahkim anlaşmalarının uyumluluğunu daha önemli hale getirirken, konsolidasyona yönelik liberal açı yönelimini arttırmaktadır.
Ø Davaya Katılma
Ek tarafların dahil edilmesine yalnızca tarafların sözleşmedeki rızaları doğrultusunda ve 2017 Kuralları aracılığıyla tahkim mahkemesinin kurulmasından önce izin verildi. 2021 Kuralları doğrultusunda yenilenmiş olan 7. Madde, tahkim mahkemesi kurulduğunda ve tarafların talepleri üzerine tam rıza olmasa bile ek bir tarafa katılma izini verilebilmektedir. Ayrıca, dahil edilecek taraf, hakem kurulunu ve Görev Belge'sini kabul etmelidir. Hakem kurulu, dahil olma başvurusuna karar verirken, hakem heyetinin ilgili taraf üzerinde yargı yetkisine sahip olması, başvurunun zamanlaması, olası çıkar çatışması ve son olarak birleştiricinin etkisi gibi ilgili tüm koşulları belirlemeye tabidir.
Ø Seri Tahkim Kuralları
Seri Tahkim Kurallarında belirtilen parasal sınırı, 2021 Tahkim Kuralları ile değiştirilmiş ve 1 Ocak 2021 tarihinde veya sonrasında imzalanan tahkim anlaşmaları için vazgeçme eşiğini 2 milyondan 3 milyona yükseltmiştir.
III. Yasal Süreç İlkelerine Uyum
Ø Ek Kararlar
2017 Kuralları uyarınca, halihazırda verilmiş olan kararlar, MTO'nun yönlendirmesi altında hakem heyetleri tarafından düzeltmeye veya yoruma tabi olabilir. Şu anda, 2021 Tahkim Kuralları ek ödüller için yeni bir kural getiriyor. Madde 36 (3) uyarınca, hükmün alınmasından itibaren 30 gün içinde, taraflardan biri, yargılama sırasında ihmal edilen iddialar üzerine karara bağlanmak için ek bir hüküm vermek üzere tahkim mahkemesine başvurabilir.
IV. Hakem Kurulunun Oluşturulması
Yeni kurallar, Divan'ın hakem kurulunun üç üyesini de aday göstermesine izin veren Madde (12) 8'e dayanmaktadır ve 2021 Tahkim Kurallarında yapılan önemli ve tartışmalı değişikliklerden biridir. Madde 12 (9) uyarınca, "tarafların hakem kurulunun oluşum yöntemi konusunda yaptığı herhangi bir anlaşmaya bakılmaksızın, Divan, istisnai durumlarda, hakem heyetinin her üyesini önemli bir eşitsiz muamele ve haksızlık riskinden kaçınmak için hakem kurulunun üyelerini atayabilir.". MTO tarafından açıklanan revizyon, Fransız Yargıtay kararından esinlenmiştir ve kamu politikasına uyumu sağlamayı ve istisnai durumlarda ödüllerin uygulanabilirliğini korumayı amaçlamaktadır. Bu hüküm, adalet ve eşitliğe itiraz etse de tarafların kendi hakemlerini aday gösterme hakkının sınırlandırılması, uluslararası tahkimdeki temel haklar konusunda kesinlikle tartışmalı bir yöne sahip olacaktır. Nihayetinde, tarafların hakem heyetlerinin oluşum yöntemine ilişkin anlaşmalarına bakılmaksızın, MTO Mahkemesine takdir yetkisi vermek, ilk bakışta özgürlüğü ihlal eden bir durumdur.
V. Çıkar Çatışmasının Önlenmesine Yönelik Tedbirler
Ø Üçüncü Kişi Finansmanı
Uluslararası tahkimlerin şeffaflığına ilişkin öncelikli ihtiyaçlar doğrultusunda, 2021 Tahkim Kuralları, üçüncü taraf finansman açıklamalarına ilişkin yeni bir hüküm sunmaktadır. Yeni Madde 11 (7); hakemlere Madde 11 (2) ve 11 (3) kapsamındaki görevlerini yerine getirmelerinde yardımcı olmak için, tarafların her birinin iddialarının veya savunmalarının finansmanı için bir düzenlemeye girmiştir ve tahkim sonucunda ekonomik menfaati bulunan ve taraf olmayan herhangi bir tarafın kimliğini her Sekretaryaya, hakem heyetine ve diğer taraflarım derhal bilgilendirmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, hakemlerin olası herhangi bir çıkar çatışmasını önlemek için fon sağlayanlarla ilişkilerini açıklamaları için şeffaflığı artırma niyeti açıktır.
Ø Tarafların Temsili
Yeni 2021 Tahkim Kuralları, adil muamele ile hakemlerin bağımsızlığı arasında bir denge kurulmasını amaçlayan yeni hükümler sunmaktadır. 17. Madde uyarınca, taraflar temsillerindeki değişiklikleri MTO Sekreterliğine, tahkim mahkemesine ve diğer taraflara bildirmekle görevli ve yükümlüdür. Buna karşılık, Madde 17 (2), tahkim mahkemesine önerilen değişikliği reddetme veya yeni parti temsilcisinin yargılamalara katılımını sınırlama hakkı vermektedir. Genel olarak, yeni hüküm tedbirleri, kademeli olarak, yeni taraf temsilcisi ve hakemler arasındaki çıkar çatışmasını önlemeyi amaç edinmiştir.
VI. Yenilikçi MTO Kuralları
Ø Antlaşmaya Dayalı Uyuşmazlıkların Tahkimi
2021 Tahkim kuralları, Madde 13(6) ve Madde 26(9)c kapsamında anlaşma uyuşmazlıkları hakkında iki yeni kural getirmiştir. ICSID Sözleşmesinin 39. Maddesine benzer şekilde, Madde 13(6), taraflar aksini kabul etmedikçe hiçbir hakemin taraflardan biri ile aynı vatandaşlığa sahip olamayacağını ileri sürer. Böylelikle, antlaşmaya dayalı ihtilaflarda yeni bir tarafsızlık özelliği veya şartı getirilir. Ayrıca 26 (9)c maddesi, başvurunun dayandığı tahkim anlaşmasının bir antlaşmadan kaynaklandığı" durumlarda Acil Tahkim Hükmünün teklif edilmediğini zımnen belirtir. Ve bu hüküm, acil tahkim hükmünü sağlamayan UNCITRAL Tahkim Kuralları ve ISCID ile uyumludur. Özetle, antlaşmaya dayalı anlaşmazlıklar hakkındaki verilen hükümler, Mahkemenin 2021 Tahkim Kurallarının değerlendirilmesiyle ilgili tarafların dikkatini çekme isteğinin bir göstergesidir.
Ø Uyuşmazlıkların Çözümlenmesi
Uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin 2021 Tahkim Kuralları tarafından önerilen önemli teknikler, tarafları anlaşmanın tüm bölümlerin çözümleri hakkında dar bir şekilde bilgilendirmek yerine, "tarafları anlaşmazlığın tüm bölümlerinin çözümlerini değerlendirmeye teşvik etmenin" önemini vurgulamaktadır.
VII. Tahkim ve Dijitalleşmesi
Ø Sanal Duruşmalar
COVID-19'un hayatlarımıza girmesiyle, yargılamalara devam etmek için tahkimin tüm taraflarının geleneksel yolların devamlılığının mümkün olmadığı dikkate alınarak başka yöntemlerin kullanılması gerektiği düşünülmüştür. 9 Nisan 2020'de MTO, sanal duruşmalarla ilgili ve önem arz eden COVID-19'un Etkilerini Azaltmaya Yönelik Olası Önlemlere İlişkin Kılavuz Notu 'nu yayımladı. MTO yönergeleri ışığında, 2021 Tahkim Kuralları, hakem mahkemesi işlemlerine sanal duruşma olanağını getirmiştir.
Ø Elektronik Dosya Sunumu
2021 Tahkim Kuralları, dilekçe ve iletişim açısından geleneksel belge sunma yönteminden ayrılıyor ve uygulayıcıların Covid-19'un başından itibaren elektronik dolgulara izin veriyor. Madde 3 (1) 'de belirtildiği gibi, "Herhangi bir tarafça sunulan tüm savunmalar ve diğer yazılı iletişimler ve ekli tüm belgeler, her bir taraf için bir nüsha artı her bir hakem için bir nüsha, bir nüsha da Sekretarya 'ya sağlanacağı için yeterli sayıda nüsha halinde sunulmalıdır. Hakem heyetinden taraflara gönderilen herhangi bir bildirim veya yazışmanın bir kopyası Sekreterliğe gönderilecektir. " ancak yeni değişikliklerle basılı belge şartı hem taraflara hem de hakem heyetlere bırakılmıştır. Ayrıca 4.Madde ve 5.Maddede yapılan değişiklikler ışığında, makbuz, taahhütlü posta veya kurye karşılığında ve daha sonra teslim alıp almadıklarını dair basılı kopyaları ilgili taraflara, hakeme ve son olarak da Sekreterya'ya sunar. Açıktır ki, bu tür değişiklikler çevre dostu olmakla birlikte, bu yaklaşımın maliyet etkinliği apaçık ortadadır.
VIII. Sonuç
Yeni 2021 ICC tahkim kuralları, ağırlıklı olarak birleştirme ve konsolidasyon, taraf temsili ve üçüncü taraf finansmanının ifşa edilmesi gibi karmaşık tahkime ilişkin yeni hükümlerin gösterdiği, verimliliği, esnekliği ve şeffaflığı daha da modernleştirmek ve teşvik etmek için önemli özellikler sunmaktadır. Uluslararası tahkimdeki değişiklikleri ve Covid-19'un hukuk paradigmasına etkisini hesaba kattığımızda, tahkim kurallarındaki değişiklikler hayati önem taşımaktadır. Fakat, üç hakem heyeti üyesinin aday gösterilmesi ve tahkim mahkemesinin taraf temsilcisini yargılama dışında tutma hakkı bazı endişelerle doğurmaktadır. Nihayetinde, verilen değişiklikler verimliliği, esnekliği ve şeffaflığı artırmayı amaçlasa da Divan ve hakemler, herhangi bir ihtilaf çözümü için böyle bir hükmü uygularken sıkı çalışmayı ihmal etmemesi gerekmektedir. Detaylı bilgi ve uyumluluk çalışması danışmanlık hizmeti için aşağıdaki bilgiler vasıtasıyla bizimle iletişime geçebilirsiniz.