Corona Virüsün yarattığı kaosa rağmen, İngiliz Hükümeti, Brexit süreci sonrasına ilişkin hazırlıklarına tam hızla devam ediyor. Bu hazırlıklar kapsamında 31 Aralık 2020 itibariyle Avrupa Birliği Gümrük Birliğinden de ayrılacak olan İngiltere 19 Mayıs 2020 tarihinde yeni "İngiltere Küresel Tarifesi" (UK Global Tariff, UKGT)'ni duyurdu.

1 Ocak 2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek olan UKGT, ithalat ile uğraşan ve İngiltere'de iş yapan pek çok uluslararası firmanın ekonomisini etkilemesi beklenmektedir. Yeni getirilecek olan gümrük vergisi tarifesi, 31 Aralık 2020 tarihine kadar uygulanacak olan Avrupa Birliği Ortak Dış Gümrük Tarifesinin yerini alması planlanmaktadır.

Bu kapsamda, 19 Mayıs 2020 tarihinde İngiliz hükümetinin resmi internet sitesinde, ithal edilen mallar için uygulanacak olan tarifelerin nasıl kontrol edileceğine ilişkin İngiliz Uluslararası Ticaret Departmanı (DIT) tarafından hazırlanan bir bilgilendirme notu yayınlanmıştır. İşbu makale konusu gereğince 1 Ocak 2021'den itibaren ithal mallara İngiltere'ye özgü uygulanacak olan bu tarifenin kapsamını ve etkilerini inceleyeceğiz.

· UKGT'nin Kapsamı: yeni tarife nelere uygulanacak?

İngiltere Küresel Tarifesi, adından da anlaşılacağı üzere İngiltere'ye ithal edilen tüm mallar için geçerli olacak bir gümrük vergisi tarifesidir. Ancak buna ilişkin bazı istisnalar getirilmiştir:

1. İthal edilen mallarla ilgili olarak muafiyet (relief) veya askıya alınma (suspension) gibi istisnai durumlar;

2. Ülkelerden getirilen mallar Genel Tercihler Planı'nın bir parçası ise; veya,

3. İthalat yapılan ülkenin İngiltere ile ticaret anlaşması var ise UKGT uygulanmayacaktır.

İngiltere hali hazırda 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Gürcistan, İsrael, Lübnan ve Fas gibi bir dizi ülke ile ticari sözleşmeler imzalamıştır. Avrupa Birliği ile pazarlıklar hala devam ediyor olmakla birlikte Amerika Birleşik Devletleri ile yapılan pazarlıkların 1 Ocak 2021 tarihinden önce bitmesi planlanmaktadır.

İngiltere'nin hali hazırda Türkiye ile bir ticari anlaşması olmadığından ve 31 Aralık 2020 tarihine kadar da bir anlaşmanın olmayacağını düşünürsek 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren Türkiye'den İngiltere'ye ithal edilecek mallara UKGT'nin uygulanacağını söylemek yanlış olmayacaktır.

Avrupa Gümrük Birliğinin bir parçası olan Türkiye'nin Avrupa Gümrük Birliğinden ayrı olarak İngiltere ile ayrı bir ticari anlaşma yapıp yapamayacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz.

UKGT'nin kapsamı yalnızca İngiltere'ye ithal edilen ve gümrük vergisine tabii olan mallarla sınırda uygulanacak tarifeleri göstermektedir. Bu tarifeye ek olarak KDV gibi diğer ithalat vergileri ve anti-damping, karşılama/dengeleme (countervailing) ve koruma/emniyet tedbirleri (safeguard) gibi ticari çözüm önlemleri de tarifenin kapsam alanının içinde bulunmamaktadır.

· Tarife oranları kotasının kapsamı nedir?

Bazı mallar tarife oranları kotasının kapsamında kalmaktadır, bu sayede sınırlı miktarda malın sıfır veya daha düşük tarife oranlarında ithal edilmesini sağlamaktadır. Bu sınırlama ağırlık, hacim, miktar ve değer birimleri ile ifade edilmektedir ve aşıldığı takdirde daha yüksek bir tarife uygulanmaktadır. Mal üzerinde tarife oranları kotası varsa, indirimli gümrük vergisi oranında malın sınırlı miktarda ithalatı için başvuru olanağı bulunmaktadır ancak bazı tarife kota oranları yalnızca belirli bir ülkeden ithal edilen mallar için geçerlidir. Tarife oranı kotalarına ilişkin olarak, Dünya Ticaret Örgütü'nün 2018 yılında yayınladığı İngiltere mal planı taslağının temel alındığı daha detaylı bir bilgilendirme notunun 2020 yılı içerisinde İngiliz hükümeti tarafından yayınlanması planlanmaktadır.

· İngiltere Gümrük Vergisi Tarife Cetveli Aracı Nasıl Çalışır?

"UKGT Aracı (UKGT Tool)" ile 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren ithal edilen mallara uygulanacak tarifeler sayılmıştır. Arama yaparken sekiz numaralı emtia kodu, ürün açıklaması veya bunların kombinasyonu kullanılabilmektedir. UKGT Aracı'nda yer verilen bazı kavramların anlamları aşağıdaki gibidir:

o "Liberalised" = serbestleştirilmiş, tarifenin sıfıra düştüğü anlamına gelmektedir.

o "Simplified" = basitleştirilmiş, tarifenin daha aza yuvarlandığını ifade eder. Bazı karmaşık tarifeler için ise tarifenin tek bir yüzde olarak ifade edildiği anlamına gelmektedir.

o "Reduced" = azaltılmış, tarifenin basitleştirme önemlinin de ötesine düşürüldüğü anlamına gelmektedir.

o "Currency conversion" = para birimine çevirme, tarifelerin €1 = 0.83687 GBP döviz kuru oranı ile çevrildiğini ifade etmektedir. Bu dönüştürmeden sonra 10 sterline eşit veya daha yüksek oranlar en yakın tam sterline, 10 sterlinin altındaki oranlar ise en yakın 10 peniye yuvarlanmıştır.

· COVID-19 ile mücadele eden mallarla ilgili olarak tarife muafiyeti nedir?

Bazı mallar üzerinden gümrük vergisi tarifesi ve KDV kaldırılmıştır. Bu husus 2020 boyunca gözlemlenecek olup, gerektiği takdirde 2021'de uygulanmaya devam edilecektir. Tarife muafiyeti, COVID-19 Emtia Kodu listesinde belirtilen korona virüs salgını için koruyucu ekipman, ilgili başka tıbbi cihazlar veya ekipman ithalatı için geçerli olacaktır. Serbest dolaşım için ithal edilen ve;

1. Koronavirüs salgınından etkilenen, risk altında olan veya bununla mücadele edenlere ücretsiz dağıtımın sağlanması veya,

2. Koronavirüs salgınından etkilenen, risk altında olan veya bununla mücadele edenlere ücretsiz erişim sağlarken aynı zamanda malların mülkiyetinin onları kullanan işletmelerde kalması amaçlanan mallar için bu muafiyetten yararlanma imkânı mümkündür.

Buradan anlaşıldığı üzere tarife muafiyeti yardımı, korona virüs salgını için koruyucu ekipman, ilgili başka tıbbi cihazlar veya ekipmanlara uygulanacaktır. Tarife muafiyeti, İngiltere'ye mal ithal eden herkes tarafından talep edilebilmektedir ancak bunun yanında başka şartlar da aranmaktadır.

İngiltere ekonomisinin ihtiyaçlarına uygun olarak yenilenen gümrük tariflerinin Avrupa Birliğinden ayrıldıktan sonraki süreçte İngiliz şirketlerine ve tüketicilerine birçok malı gümrük vergisi yükü olmaksızın veya bu oran azaltılarak yurtdışından getirebilme sağlamayı amaçlamaktadır.

Bununla birlikte, yeni tarifeye göre, İngiliz şirketleri ve üreticilerini korumak amacıyla da tarım ve hayvancılık ürünleri ile taşıt ve seramik ürünleri gibi stratejik öneme sahip ürünlerdeki gümrük vergi oranlarını aynen devam edeceği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Türkiye'nin İngiltere'ye ithal ettiği mallar arasında yer alan bulaşık makinesi, soğutucu, boya, yemek pişirmeye ilişkin ürünlerde de sıfır tarifeye geçilmesi planlanmaktadır.

Yeni Gümrük Vergisi Tarifesi ile Korona Virüs sebebiyle kötü günler yaşayan İngiliz ekonomisinin canlandırılması hedeflenmektedir.